Ome Jaap

De eerste jaren
De eerste zoon van Piet Houtenbos en Marie Kaagman, Jacobus Volquinus Houtenbos, ontmoet in zijn eerste jaar op de Mulo Annie (Anna Catharina) Schaap geb. 12-12-1917. Hoewel hij de Mulo en daarmee zijn grote voorliefde om later in de journalistiek te gaan vaarwel moest zeggen om thuis in de zaak te komen werken heeft die ontmoeting zijn vruchten afgeworpen. Zij bleven elkaar hier en daar tegen komen en een bijna onmogelijke liefde bloeide op want Annie was geboren in de 'slechte stad' Enkhuizen, van verkering kon daarom geen sprake zijn. Zijn moeder had er niet echt moeite mee en ondanks dat vader Hardeman fel tegen een eventuele verbintenis was overwon deze liefde alle problemen.

Op ongeveer 18-jarige leeftijd hadden Jaap en Annie echt verkering.

Zijn eerste banen
Kapper Piet Bot in Wervershoof werd ziek en Jaap werd gestuurd om te gaan helpen. Op de 2e dag moest Jaap naar het plaatselijke bejaardencentrum om een overledene te scheren. Deze lag in een soort bedstee waar Jaap moeilijk bij kon en onder het oog van een verzorgster klom hij half op de dode en duwde daarmee de laatste adem uit het lichaam. De verzorgster schrok zo enorm van deze laatste zucht dat ze het op een gillen en lopen zette.
Na een jaar kwam hij weer thuis in de zaak. Het echte vak heeft hij geleerd bij zijn daaropvolgende werkplek, voor 5 gulden in de week, in Bergen bij zijn ome Jan Beekman (getrouwd met Geertje Houtenbos). Door de week bij tante Geertje in de kost en in het weekend op de fiets naar Grootebroek.

Eigen zaak
Na deze leerschool in Bergen kwam hij weer thuis in de zaak werken. Toen, het is inmiddels 1942, de mogelijkheid kwam om op de Hoofdstraat in Bovenkarspel de kapperszaak van Hanff over te nemen greep hij dit met beide handen aan.

Op de foto staat hij met zijn eerste knecht, dat was een zoon van Hanff.
Jaap wilde zijn eigen verdiende geld beheren en ging in de kost bij Piet Schouten.
Het was oorlogstijd en in 1942 trouwde hij voor de wet met Annie Schaap om te voorkomen dat hij naar Duitsland moest. Na het voltrekken op 9 augustus 1944 van hun kerkelijke huwelijk gingen zij wonen op het einde van de Broekerhaven en zoals het in die tijd “een goed katholiek betaamd” kwam op 15-09-1945 hun eerste kind Piet ter wereld.
In 1947, Adri was ondertussen geboren, kochten zij een pand aan het begin van de Broekerhaven op nr 4. Hier konden zij tevens de kapperszaak onderbrengen en startte de verkoop van sigaren en parfumerieën.

Gerard, Sjaak, Tineke en Jos zagen hier het levenslicht en in 1954 werden zij verplicht te verhuizen omdat het huis om moest vanwege de verbreding van de Broekerhavenweg.

De Hoofdstraat
De plannen voor de bouw van een nieuwe woning waren in een vergevorderd stadium, er moest alleen nog iemand komen die borg wilde staan voor de hypotheek. Nu had Jaap een kinderloze oom die daar financieel toe in staat moest worden geacht maar die had daar geen zin in omdat Jaap uit een zwakke familie zou komen. Een zus van Annie wilde wel borg staan en in 1954 werd Rob, hun 7e kind, in hun nieuwe huis, Hoofdstraat 252, geboren. Er volgde nog 5 kinderen, Marijke, Angela, Elly, Dick en Jolanda.


Het was erg hard werken om het hoofd boven water te houden. Ieder dubbeltje moest worden omgedraaid en omdat de klant koning is stond Jaap regelmatig ’s morgens om 4 uur de eerste klant te scheren voor die naar de veiling ging. Annie bestierde het gezin èn de winkel en regelde de financiën op een manier waarvoor we nu nog bewondering hebben.

Moeilijk jaren
Waarschijnlijk ingegeven door het feit dat Jaap nooit heeft kunnen worden wat hij werkelijk wilde, hebben hij en Annie hun kinderen alle mogelijkheden gegeven om te studeren. Dat zelfstandigen in die tijd geen kinderbijslag ontvingen vond hij een groot onrecht en persoonlijk toog hij naar Den Haag om bij minister Romme een vurig pleidooi te houden. Ondertussen gooide hij het op een akkoordje met zijn vriend Dirk de Wit. Hij trad bij hem in dienst als schoonmaker. Elke ochtend in alle vroegte en met behulp van enkele van zijn kinderen schrobde hij de vloeren van “De Stadszaak ten Plattelande” wat hem naast extra inkomsten ook kinderbijslag opleverde. Een paar jaar later werd ook de kinderbijslag voor zelfstandigen van kracht en kwam er een einde aan zijn bijbaan bij Dirk de Wit.
Ook de Flora was een extra inkomstenbron, zeker 25 jaar stond hij met behulp van zijn hele gezin op deze bloembollenbeurs met een stand waar hij snoep en rookwaar verkocht.

Menig kind weet zich nog goed te herinneren dat hij met zo’n bak op zijn borst moest rondlopen om de waar te verkopen en ook de herinneringen aan de “per ongeluk” kapot gegane tere negerzoenen roepen zoete herinneringen op.

Nevenactiviteiten
Zijn journalistieke wensen bracht hij in praktijk door op 22 juni 1954 freelance journalist te worden bij het NoordHollands Dagblad. Dat heeft hij een paar jaar kunnen doen.

Grimeren bracht ook geld in het laatje. Diverse toneelverenigingen deden een beroep op zijn creativiteit en Sint en zijn Pieten werden vakkundig geschminkt. Tegen 5 december was het een drukte van belang in de knipsalon en de nog “gelovige” kinderen zagen er in die tijd niets raars in dat de salon verboden gebied was.
Voor de “Middenstander”een regioblad, heeft hij jarenlang de advertenties gefactureerd en hij heeft 25 jaar de sporttoto van voetbalvereniging KGB gedaan.
De winkelactiviteiten werden uitgebreid met de verkoop van Staatsloten en de service ging erg ver. Zo ver als hun fiets hen bracht want elke maand werden bij veel klanten de loten aan huis bezorgd.
Naast alle werkzaamheden vond Jaap de tijd om in allerlei belangenorganisaties te zitten. Hij was een overtuigd lid van de KVP later CDA en stond op de lijst van de plaatselijke verkiezingen. Hij was 40 jaar secretaris van de Middenstandsvereniging. Hij was drager bij de Begrafenisonderneming, 25 jaar voorzitter van de Sint Nicolaasactie en zat in het hoofdbestuur van de Kappersbond.
Dat dit alles alleen maar mogelijk was doordat Annie het gezin thuis draaiende hield heeft hij ons vaak verteld. Toen de kinderen wat minder zorg behoefden was het dan ook prachtig dat ze het bridgen als een gezamenlijke hobby ontwikkelden.

De kinderen
In 1964 gingen ze voor het eerst samen op vakantie. Een reisje langs de Rijn aangeboden door hun oudste zoon Piet. Jaap was ongelofelijk trots op al zijn kinderen en dat er een extra trots gevoel was als hij het over Piet, had konden wij goed begrijpen. Piet was de oudste en de eerste die de hele wereld als zijn werkdomein had. Bij alle verhalen waar hij mee thuiskwam hing niet alleen Jaap maar ook Annie en alle kinderen aan zijn lippen. In 1969 gingen Jaap en Annie voor het eerst naar Amerika op uitnodiging van Piet en zijn vrouw Marianne.
Ook Adri heeft er voor gezorgd dat zijn vader en moeder op latere leeftijd nog heel wat van de wereld konden zien. Doordat Adri werkzaam was voor de Shell woonde hij met Kia en hun twee kinderen iedere paar jaar ergens anders in de wereld. Zo kwam het dat Jaap en Annie o.a. naar Borneo, Engeland en Canada zijn geweest.


Gezondheid
Eind jaren 60 kreeg Jaap de eerste gezondheidsproblemen. Hart en vaatziekten zorgden in de loop der jaren voor steeds grotere problemen. Na zijn eerste hersenbloeding begin 1976 werd het tijd om het knippen te reorganiseren: knippen op afspraak en zaterdags vrij. Vanwege zijn gezondheid moest hij daarmee toch stoppen in 1976. Na zijn hartinfarct in 1979 had hij het erg moeilijk. Jaap was een levensgenieter en daarbij hoorde volgens hem een borreltje, een rokertje en lekker, lees zout, eten. Niets van dat alles mocht hij meer en daar werd hij behoorlijk chagrijnig van. Tineke weet nog dat hij zei dat hij liever een paar jaar minder wilde leven dan zich strikt aan alle regels houden.
Op 1-1-1980 werd de winkel gesloten, alleen de verkoop van Staatsloten ging door totdat in 1984 het huis werd verkocht en Jaap en Annie hun intrek namen in een ouderenwoning, Gezinspaviljoen 17 in Bovenkarspel. Zo vanuit het drukke leven naar een kleine woning. Annie zag daar erg tegen op maar uiteindelijke hebben zij het daar beiden erg naar hun zin. Jaap is een echt mensen-mens en besteedt zijn dagen met praten, biljarten bij vrienden en uitstapjes met Annie. Jaap’s gezondheid gaat steeds verder achteruit en Annie is blij dat ze haar rijbewijs heeft zodat ze samen nog tochtjes kunnen maken.
Halverwege 1990 heeft Jaap een zogenaamde broekoperatie ondergaan waarbij een deel van zijn lichaamsslagader werd vervangen. Deze operatie was niet zonder risico, de kans bestond dat de over zijn geheel zwakke ader op de overgang zou gaan lekken. Op 71-jarige leeftijd, 2 september 1990, is Jaap daaraan overleden.

Met dank aan Corrie van Sjaak van ome Jaap en het wekelijkse 'familieoverleg' bij tante Annie.